Podziwiam nauczycieli pracujących w podstawówce i gimnazjum. Mnie wystarczy pójść na lekcję do pierwszej klasy szkoły średniej, by rozbolała mnie głowa. Wszystko trzeba powtarzać nie dość że po polsku, to jeszcze trzy razy, wycieczkę trzeba organizować z miesięcznym wyprzedzeniem, a i tak niektórzy przyjdą na nią, chociaż mieli nie jechać, a inni nie zjawią się na miejscu zbiórki, chociaż do ostatniej chwili na wycieczkę się wybierali. O nagłej zmianie planów nie uznają też za stosowne poinformować nikogo z organizatorów.
Jak to się dzieje, że w trzeciej, czwartej klasie technikum robią się tacy dogadani i chodzą jak szwajcarskie zegarki, a w dodatku nie sposób się na nich o cokolwiek wkurzyć, bo znakomicie umieją zachować balans między powygłupianiem się, a zrobieniem czegoś pożytecznego? W minionym tygodniu moi maturzyści z jednej strony zorganizowali sobie międzyklasowy konkurs, do którego sami ułożyli znakomite, trudne pytania z kulturoznawstwa, czytania ze zrozumieniem i rozumienia słuchanego tekstu specjalistycznego, a z drugiej – podczas ostatniej z trzech piątkowych lekcji angielskiego – te dwudziestoletnie Rihanny z zapałem próbowały śpiewać cienkimi głosikami, gdy znudziły nam się już piosenki świąteczne, zarówno klasyczne, jak i te bardziej alternatywne.
Ciekawe, czemu pierwszakom nie chciało się śpiewać nawet Rudolph The Red Nosed Reindeer, a dwudziestoletni maturzyści w mechaniku w tej samej szkole uwielbiają śpiewać „Give me, give me a man after midnight…” i robią to bez skrępowania. Może w klasie maturalnej nie trzeba już nikomu udowadniać, że jest się dorosłym i poważnym, więc żaden to obciach zachowywać się jak dziecko? A może to właśnie świadomość zbliżającego się końca szkoły powoduje, że powaga i dojrzałość, zamiast ich kusić, stają się przykrym i nieustannie nad nimi wiszącym widmem przyszłości? Przyszłości, którą miło jest od siebie chociaż na chwilę odsunąć.
Tag: matura
Nie żal mi dyrektora
Profesor Śliwerski żałuje w niedawnym wpisie losu odwołanego właśnie dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, a ściślej stylu tego odwołania. Próbowałem, czytając ten wpis, wykrzesać w sobie odrobinę litości i współczucia, ale efekty są marne.
Gdy krótko po objęciu stanowiska przez dyrektora Konarzewskiego swojskie terminy „rozumienie ze słuchu” i „rozumienie tekstu czytanego” zastąpiły w arkuszach maturalnych nagłówki „rozumienie słuchanego tekstu” i „rozumienie pisanego tekstu”, śmialiśmy się z koleżankami, że to poczciwy nowy dyrektor dba o polszczyznę w zadaniach z języka obcego.
Gdy – oglądając po egzaminie wykorzystane na nim arkusze – musiałem zdumionym uczniom tłumaczyć, jak należało napisać zadania otwarte na maturze podstawowej, chociaż mnie samemu wydawały się nie najszczęśliwsze i nie do końca zgodne z filozofią konstruowania takich zadań, tłumaczyłem sobie po cichu, że przecież dyrektor nie jest w stanie dopilnować wszystkiego i po prostu ktoś, gdzieś, na którymś etapie, nie dopilnował poleceń. I stąd list w maju tego roku, w którym siedem z ośmiu elementów treści koncentrowało się na jednej umiejętności gramatycznej, albo wieloczłonowy komunikat krótkiego tekstu użytkowego z maja ubiegłego roku, w którym realizację polecenia „zaproponujesz wspólny wyjazd w góry, kiedy wyzdrowiejesz” trzeba było ocenić w skali zero punktów lub jeden punkt.
Starałem się więc dyrektorowi Centralnej Komisji Egzaminacyjnej ufać i darzyć go należytym szacunkiem, ale niedawno miarka się przebrała. Profesor Konarzewski, komentując skądinąd ciekawy projekt banku zadań egzaminacyjnych, zagalopował się trochę i użył przesadnych – w moim mniemaniu – środków stylistycznych, a z jego wypowiedzi wynikało, że każdy, także i gospodyni domowa, może zostać autorem zadań wykorzystanych w systemie oceniania zewnętrznego. Procedura tworzenia banku zadań zakładała wprawdzie istnienie pewnego mechanizmu weryfikującego, jednak wypowiedź dyrektora przyjąłem wcale nie jako apel o kreatywność i wykorzystanie potencjału tkwiącego w miejscach, w których się go nie spodziewamy, lecz jako deprecjonowanie profesjonalizmu osób, które tworzeniem arkuszy zajmują się zawodowo.
Cóż, może i profesor Konarzewski chciał dobrze, ale dobrymi chęciami jest piekło wybrukowane, a nim przekuje się słowa w czyny, zwłaszcza w tak dużej instytucji, w tak wielkiej sprawie, trzeba jeszcze swoje szczere zamiary umieć sprzedać i przekonać do nich innych. Mnie jakoś ten apel do gospodyń domowych, by zabrały się za tworzenie matur, nie przekonał, a wręcz utrudnił mi współczucie dyrektorowi Konarzewskiemu w sytuacji tak nagłego odwołania ze stanowiska.
Matura poprawkowa
W poprzedni weekend wprawdzie padało, ale przez chwilę egzaminatorzy oceniający sierpniową maturę poprawkową z języka angielskiego w Krakowie mieli za oknem widok na piękną, chociaż bardzo malutką, tęczę.
Zdającym poprawkę życzymy, by los się do nich uśmiechnął, jak ta tęcza do nas, i trzymamy za nich kciuki.
Deszczowa niedziela
Tak wyglądała niedziela w pracy.
Liczenie słów na maturze
Jestem stałym czytelnikiem bloga Unleashed English i bardzo cenię profesjonalizm jego autora, ale dzisiejszy wpis to przykład potwornej dezinformacji i wypada się tylko cieszyć, że egzamin maturalny z języka angielskiego już się rozpoczął i wpis nie zaszkodzi tegorocznym maturzystom, a autor – miejmy nadzieję – jak najszybciej go usunie. Znajdujące się w nim określenia „zapewniam”, „onegdaj uczono mnie” i inne są tym bardziej cyniczne, że zawarte tam wskazówki są nieprawdziwe i wprowadzają maturzystów w błąd. Widać, że autor – chociaż znakomity anglista i pasjonat języka – nie ma pojęcia o procedurach i kryteriach oceniania matury z języka obcego.
Po pierwsze, autor bloga zapewnia, że egzaminator sprawdzający ilość słów w wypracowaniu nie będzie na tyle skrupulatny, by liczyć wszystkie wyrazy tekstu, a najprostszym sposobem na określenie objętości tekstu jest policzenie liczby słów w jednej z linijek, przyjęcie, że taka jest średnia ilość wyrazów w każdej linijce, a następnie przemnożenie tej liczby przez liczbę linijek. To absolutnie nieprawda! Egzaminator maturalny dokładnie liczy wszystkie słowa i nie ma prawa szacować ich liczby na podstawie jakiejś uśrednionej wartości w wybranym fragmencie tekstu. Czasami egzaminator liczy wyrazy kilkakrotnie, by nie popełnić pomyłki. Precyzyjne określenie długości tekstu jest niezwykle ważne nie tylko dla ustalenia prawidłowej oceny poprawności językowej, która zależna jest od procentu wyrazów błędnych w ogólnej liczbie wyrazów, ale znajduje także odzwierciedlenie w formie i kompozycji, a w pewnych przypadkach także w bogactwie językowym.
Warto również wiedzieć, że egzaminator liczy wszystkie wyrazy, bez względu na to, ile zawierają liter (a więc także jednoliterowe I, a, czy liczby zapisane cyframi stanowią jeden wyraz). Także wyrazy zapisane łącznie w formie skróconej (np. can’t, wouldn’t czy haven’t) nie są liczone jako dwa wyrazy, ale – zgodnie z formą zapisu bez oddzielającej je spacji – jako jeden.
Inną błędną informacją, jaką podaje MrTom, jest rzekoma dziesięcioprocentowa (a może nawet dwudziestoprocentowa) tolerancja dotycząca objętości prac. Owszem, w jednym z zadań na poziomie podstawowym, gdzie maturzysta pisze list prywatny lub formalny o objętości 120 – 150 wyrazów, maksymalna ocena długości tekstu przysługuje zdającemu, który napisał list o 10% krótszy od dolnej granicy tego przedziału lub o 10% dłuższy od jego górnej granicy. Tak więc maksymalną ilość punktów za długość listu otrzymuje zdający, który napisał list o objętości od 108 do 165 słów. Na poziomie rozszerzonym jednak taka zasada nie obowiązuje i należy bezwzględnie zmieścić się w podanym w poleceniu przedziale, który – nawiasem mówiąc – wynosi od 200 do 250 słów. Już jeden wyraz mniej lub więcej powoduje, że zdający nie otrzymuje maksymalnej oceny w kryterium długości tekstu.
Mam nadzieję, że autor bloga Unleashed English szybko zareaguje i usunie swój błędny wpis, tym bardziej, że blog ten zwykle jest prawdziwie fachowym źródłem cennych informacji.
Biznes okołoegzaminacyjny
Na rynku jest bardzo dużo firm i wydawnictw, które upatrzyły sobie osoby przygotowujące się do egzaminów jako grupę celową i próbują jej wcisnąć swoje produkty. Od lat zmagam się z różnego rodzaju broszurkami, repetytoriami, brykami, które – oklejając swoje produkty etykietami w stylu „Matura na 100%”, „Nowa Matura” itp. – nie zadają sobie w istocie żadnego trudu, by wskazówki zawarte w ich publikacjach były maturzystom naprawdę pomocne. Jedni popełniają przy tym zwykły grzech zaniedbania, nie zatrudniając do konsultacji swoich pseudopomocy żadnego fachowca, inni zupełnie świadomie wprowadzają uczniów w błąd, nakładając na stare repetytoria do egzaminu dojrzałości nową obwolutę z napisem „Nowa Matura” i próbując się pozbyć zalegających w magazynie nikomu niepotrzebnych staroci.
Okazuje się jednak, że trzeba być bardzo czujnym, by – kierując się dobrem własnego dziecka – nie kazać mu czytać rzeczy, które mu zaszkodzą. Jest na przykład na rynku magazyn przeznaczony specjalnie dla gimnazjalistów i mający im rzekomo pomóc w przygotowaniu do egzaminu gimnazjalnego, w którym nie dość, że przykładowe arkusze egzaminacyjne i kryteria ich oceniania nijak nie przystają do tego, z czym gimnazjalista spotka się na egzaminie, to jeszcze na każdej stronie roi się od błędów merytorycznych i językowych, które uczennica pierwszej klasy gimnazjum, Madzia, z łatwością zauważa.
Tu na przykład, w trzeciej linijce wprowadzającego akapitu, dużą, wytłuszczoną czcionką napisano zdanie zaczynające się od słów „In many school…”. Dość trudno przeoczyć ten błąd, nawet przeciętnemu uczniowi, jak pospiesznie musiał więc pracować autor tego tekstu i gdzie w wydawnictwie podziała się korekta?
Nie jest to zresztą odosobniony przypadek trudnych do przeoczenia literówek w nagłówku. Oto na innej stronie termin „Passive Voice” (strona bierna) trochę się komuś nie udał i wyszło „Vioce”. No cóż, może to wina drukarni, bo w innym miejscu zauważyliśmy wyraz „it” przekręcony do postaci „if”. Czyżby ktoś to wpisywał bez zrozumienia z odręcznych notatek?
Gdzie indziej dowiemy się ze schludnego i ładnie wyeksponowanego słowniczka, że „instead of” to po angielsku „oprócz”.
I ciężko ocenić, czy to pomyłka wynikająca z nieuwagi, czy niekompetencja językowa autora tego artykułu, bo na sąsiedniej stronie znaleźć można prześmieszny przykład użycia imiesłowu czynnego: „A standing man is my father”. Nie wiadomo tylko, komu współczuć bardziej – czy dziecku, dla którego każdy stojący mężczyzna wydaje się być ojcem, czy autorowi tego przykładu.
Stały element magazynu stanowią przykładowe arkusze egzaminacyjne z języka angielskiego i niemieckiego. Widać wyraźnie, że chociaż autorzy obejrzeli jakieś autentyczne zestawy i repetytoria, to nie do końca zrozumieli, jakiego rodzaju materiały nadają się do wykorzystania w zestawie. Dotyczy to zwłaszcza zadań otwartych (których nawiasem mówiąc na egzaminie gimnazjalnym w tym i przyszłym roku przypuszczalnie jeszcze nie będzie).
Co gorsza, autorzy tych zestawów nie mają w ogóle pojęcia, jak oceniane są wypowiedzi otwarte uczniów na egzaminie gimnazjalnym i wymyślają jakieś swoje własne kryteria, a tym samym wprowadzają uczniów w błąd.
Przykładowe wzorcowe odpowiedzi też mogą wprowadzić w błąd ucznia, można by bowiem mieć wrażenie, że odpowiedzi krótsze, jednozdaniowe, nie otrzymają maksymalnej ilości punktów. Tymczasem autor poniższego klucza i komentarza myli się bardzo, jeżeli sądzi, że tak będzie wyglądać otwarta wypowiedź pisemna większości zdających maturę na poziomie podstawowym, o egzaminie gimnazjalnym już nie wspominając. Proponowane przez autora kryteria oceniania też nie mają nic wspólnego z rzeczywistymi, nawiasem mówiąc.
W każdym numerze jest strona poświęcona prenumeracie magazynu. Dowiadujemy się z niej, że można zaoszczędzić 18% ceny dwutygodnika, jeśli zdecydujemy się na półroczną prenumeratę. Zapłacimy za nią 53,92. Wydaje mi się, że warto zaproponować, by przygotowujący się do egzaminu gimnazjalnego rozważyli jeszcze jedną opcję: można zaoszczędzić 100% ceny i nie prenumerować ani nie kupować magazynu w ogóle.
Matura próbna
W tym roku szkolnym Centralna Komisja Egzaminacyjna zrezygnowała z organizowania próbnych matur z przedmiotów innych, niż matematyka. I w gruncie rzeczy nic takiego się nie stało, bo zgromadzony przez ostatnie kilka lat archiwalny bank zadań wykorzystanych pozwala każdemu średnio rozgarniętemu nauczycielowi na przeprowadzenie takiej próby ze swoimi uczniami w oparciu o zadania prawidłowo skonstruowane, sprawdzone, a w dodatku na ocenienie ich zgodnie z istniejącymi i sprecyzowanymi uszczegółowieniami.
Niestety, wiele szkół i nauczycieli, a tym samym ich uczniów, padło ofiarą pewnej luki organizacyjnej i uległo pokusie przeprowadzania i analizowania egzaminów próbnych organizowanych przez osoby i instytucje nie do końca profesjonalne. Mniej zaradni nauczyciele i dyrektorzy skorzystali z oferty dużego ogólnopolskiego dziennika, który zresztą darzę dużą sympatią, oraz współpracującego z nim wydawnictwa, a teraz analizują wyniki „matury próbnej” przeprowadzonej w oparciu o arkusze przygotowane przez to wydawnictwo. Tymczasem wartość tego próbnego egzaminu jest – delikatnie mówiąc – kontrowersyjna.
Warto by bowiem było, by osoby układające takie próbne arkusze były osobami kompetentnymi i mającymi jakieś pojęcie o standardach egzaminacyjnych, zasadach konstrukcji arkusza i kryteriach oceniania. Inaczej trudno mówić o przydatności tej próby do czegokolwiek, a w związku z żenującym poziomem egzaminów proponowanych przez organizatorów w minionych latach moja szkoła – jak wiele innych, w których pracują doświadczeni egzaminatorzy – całkowicie z nich zrezygnowała.
Z arkuszy maturalnych wykorzystanych w tym roku na poziomie rozszerzonym na języku francuskim i języku niemieckim nawet uczniowie się śmieją i dziwią, jak można było wypuścić takie gnioty.
Pozwolę sobie zacytować niektóre tematy wypracowań, którym musiał stawić czoła uczeń zdający egzamin z tych języków:
- Korzystać z komunikacji publicznej czy poruszać się samochodem? Wyraź swoją opinię na ten temat w formie rozprawki, podając argumenty za i przeciw.
- Stwórz opis najciekawszego dnia twoich wakacji.
Autorzy – co widać w przytoczonych tematach dobitnie – nie wiedzą w ogóle, co to rozprawka argumentatywna, a co to esej opinii, nie odróżniają też kryteriów opisu od kryteriów opowiadania. Dlatego szkołom, które biorą udział w tym eksperymencie, można się co najwyżej dziwić, a uczniom tych szkół współczuć. Organizatorom życzyć, by przejrzeli na oczy i przestali produkować gnioty, bo pomysł ogólnie dobry, tylko wymaga pewnego profesjonalizmu także od strony autorów i recenzentów, a nie tylko na poziomie drukarni. Z takich egzaminów wniosków żadnych wyciągać się nie powinno. Co najwyżej takie, że należy ich przeprowadzania jak najszybciej zaniechać.
Studniówka poza szkołą
Studniówki są teraz inne niż kiedyś. W jednym z krakowskich techników, ku zgorszeniu i przy całkowitej bezradności dyrekcji, rady pedagogicznej i rodziców, w ubiegłym roku cała klasa panów przyszła na studniówkę w towarzystwie dziewczyn z agencji. Dziewczyny w prowokujących bynajmniej nie do refleksji strojach były hitem imprezy i pewnie na wiele lat będzie się tam wspominało ich niezapomniane występy i huczną zabawę.
W naszej szkole, w której od lat studniówki odbywały się w internacie lub na sali gimnastycznej, maturzyści zdecydowali się po raz pierwszy urządzić tę tradycyjną imprezę w lokalu poza szkołą. Ale nie tylko dlatego będzie to studniówka przełomowa. W jednej z klas, które uczę, prawie połowa maturzystów na studniówkę nie poszła, tłumacząc się a to brakiem osoby towarzyszącej, a to całym mnóstwem innych celów, na które można przeznaczyć pieniądze.
Natomiast jeden z maturzystów – w rozmowie w cztery oczy – powiedział mi o czymś chyba szczególnie istotnym, co utwierdziło go w przekonaniu, by odpuścić sobie imprezę. Od kilku tygodni on i jego koledzy bombardowani byli przez nas, nauczycieli, pełnymi nieszczerej troski ostrzeżeniami: że mają się nie opić, że mają się nie porzygać, że mają nie przynieść wstydu sobie, swoim rodzicom i szkole. Po jakimś czasie niektórzy z nich zaczęli się czuć jak nałogowi alkoholicy, majlochy i złodzieje, a wszystko to przez imprezę, którą sami zorganizowali, sami za nią zapłacili, a na swoje nieszczęście zaprosili nauczycieli. Zaproszeni na imprezę nauczyciele zaczęli ich traktować jak najgorszych żuli w antycypacji wszystkiego, co najgorsze, nie okazali im za grosz zaufania i nie pozwolili sobie sprawić żadnej niespodzianki.
Coś w tym jest. Niczym ta kwoka z wiersza Jana Brzechwy, goście od kilku tygodni powtarzali gospodarzom imprezy: „Grunt to dobre wychowanie!”. Tylko zapomnieli, że tak naprawdę – w przeciwieństwie do kwoki z wiersza – nie są gospodarzami tylko gośćmi i – jeśli coś im się nie podoba – zawsze mogą na imprezę nie przyjść w ogóle albo wyjść z niej w momencie, w którym przestanie im się ona podobać.
Moje głębokie wyrazy szacunku dla trzynastu uczniów IV mechanika, którzy wprawdzie nie wszyscy poszli w sobotę na studniówkę, ale w przeddzień imprezy, w piątek, doprowadzili pewne małżeństwo do łez wzruszenia. To Wam na pewno zostanie w pamięci całe życie, a ci, którzy z Wami nie pojechali, powinni tego żałować bardziej, niż przegapionej studniówki.
Włamanie do CKE
Jeśli ktoś ma ochotę odwiedzić stronę Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, to zastanie tam dzisiaj wieczorem dość nieoczekiwaną zawartość.
Ktoś się zdenerwował egzaminem próbnym z matematyki, ktoś inny nie zdał egzaminu z bezpieczeństwa.
Ciekawe, że w Linuksie pod tym samym adresem wyświetla mi się zupełnie co innego.
Maturalny maraton
Robert jest uczniem wyjątkowo odpowiedzialnym i dojrzałym, a chodzi do klasy, z którą wyjątkowo dobrze mi się pracuje. Nie oznacza to bynajmniej, że nie potrafi mi w ostrych słowach przemówić do rozsądku, jeśli się ze mną nie zgadza, przyjmuję to jednak zawsze z pokorą. Natomiast dla jednego z moich kolegów z pracy ta sama klasa jest klasą szczególnie trudną, a Robert, którego ja szanuję i podziwiam, stanowi uosobienie chamstwa i prymitywizmu. Mateusz z tej samej klasy, moim zdaniem bardzo szlachetny człowiek, ma u jednego z kolegów nauczycieli bardzo złą opinię. Z kolei Michał, który poprawia mnie, gdy przejęzyczę się na lekcji, albo pomaga mi, gdy mam trudności z wysłowieniem się, to podobno niespotykany głupek. Widocznie wszystko jest względne, a uczniowie – jak i cała otaczająca nas rzeczywistość – mogą być różnie postrzegani.
Na tej samej zasadzie uczniowie Dariusza Chętkowskiego, którzy buntują się przeciwko procedurom i kalendarium matur, są dla niego – jak i dla „społecznego rzecznika praw ucznia” – Macieja Osucha – bohaterami, a dla mnie rozpieszczonymi leniami zmanipulowanymi przez media, a także – niestety – część nauczycieli. Maturzyści ci zbierają podpisy pod petycją do Centralnej Komisji Egzaminacyjnej, by egzaminy z poziomu podstawowego i rozszerzonego nie odbywały się tego samego dnia.
Od dawna ocena systemu egzaminów zewnętrznych jest tym, co różni mnie bardzo głęboko z tym wybitnym pedagogiem i opiniotwórczym blogerem. Zapewne w dużym stopniu wynika to z faktu, że uczymy różnych przedmiotów i mamy doświadczenia z zupełnie innym egzaminem maturalnym – on z języka polskiego, ja z języka angielskiego. Żaden z nas nie zna się pewnie zbyt dobrze na konstrukcji arkusza i kryteriach oceniania innego przedmiotu, niż swój własny, dlatego wydaje mi się, że powinniśmy unikać generalizacji i autorytatywnego wypowiadania się o całym systemie matur przez pryzmat własnych, jakże wąskich – w obrębie jednej specjalizacji – doświadczeń.
Podstawowym fundamentem nowego systemu maturalnego była porównywalność wyników maturzystów bez względu na to, w jakiej szkole przystąpili do egzaminu, stąd – w pierwotnej formule nowej matury – zdawanie egzaminu podstawowego przez wszystkich, a rozszerzonego – dodatkowo. Tę porównywalność zlikwidował potem pewien minister edukacji, któremu zawdzięczamy też tak zwaną „amnestię maturalną”. Zdaje się, że wielu nauczycieli zapomniało, jak wielki chaos wtedy powstał, jak nieporównywalne były wyniki maturzystów i jakim cieniem się to rzucało na obiektywizm postępowania kwalifikacyjnego na uczelniach wyższych.
W bieżącym roku szkolnym maturzyści ponownie przystępują obowiązkowo do egzaminów na poziomie podstawowym, a jeśli zależy im na uzyskaniu dodatkowych punktów z poziomu rozszerzonego, deklarują jego zdawanie w ramach egzaminów dodatkowych. Wychodząc naprzeciw potrzebom maturzystów, formuła egzaminu została jeszcze bardziej uelastyczniona, umożliwiono bowiem zdawanie egzaminu z sześciu przedmiotów dodatkowych na dowolnie wybranym poziomie (chyba, że chodzi o przedmiot zdawany jako przedmiot obowiązkowy, wówczas egzamin dodatkowy musi być na poziomie rozszerzonym z tej prostej przyczyny, że do poziomu podstawowego zdający przystąpił w części obowiązkowej). W pewnym sensie wprowadzenie puli trzech przedmiotów obowiązkowych zdawanych na poziomie podstawowym przywraca porównywalność, o którą wiele środowisk i autorytetów upominało się, gdy ją kilka lat temu zatracono. Dzisiaj – gdy odkręca się tamte zmiany i dodatkowo daje się maturzystom większe możliwości wyboru – te same osoby protestują, a ja nie za bardzo potrafię to zrozumieć. Wydaje mi się, że robią wodę z mózgu maturzystom wmawiając im, że są pokrzywdzeni i zbijają na tym własny kapitał.
Zasadniczą przyczyną protestu maturzystów z Łodzi jest fakt, że pisząc z matematyki egzamin na obu poziomach spędzą w szkole prawie cały dzień. Rzeczywiście, przerwa między poziomem podstawowym a rozszerzonym, w trakcie której mogą odpocząć, zjeść obiad i zregenerować siły, jest drastyczną zmianą w stosunku do tego, czego doświadczyli ich koledzy i koleżanki piszący oba poziomy w 2005 roku. Tamci mieli tylko krótką przerwę i – szczerze mówiąc – chyba nie narzekali tak bardzo. Moim zdaniem można się zastanawiać nad tym, co jest lepsze: czy wolne popołudnie kosztem krótszej przerwy, czy egzamin od rana do późnego popołudnia, ale z czasem na odpoczynek między poziomami. Żądanie jednak, by rozbić te dwa egzaminy na dwa dni, jest niewykonalne i kto jak kto, ale nauczyciel pracujący w liceum powinien sobie z tego zdawać sprawę.
Weźmy na przykład same języki obce – jest ich sześć. Egzaminy pisemne z tych języków to sześć dni. Jeśli rozbijemy to na oddzielne dni dla oddzielnych poziomów, to już dni dwanaście. Dodajmy do tego dwa dni na język polski, dzień na język mniejszości narodowej, a wówczas już nawet nie dwa, ale trzy tygodnie musi trwać samo zdawanie języków i to samych egzaminów pisemnych.
Jak protestujący maturzyści wyobrażają sobie technicznie spełnienie swoich żądań? Owszem, jest proste rozwiązanie – robić maturę w lipcu. A przynajmniej od ostatnich tygodni czerwca, kiedy to szkoła i tak już nie prowadzi zajęć dydaktycznych z młodszymi klasami. Potem nie trzeba się przecież wcale tak bardzo spieszyć z wynikami matur, bo zewnętrzne egzaminy maturalne w znacznym stopniu wyeliminowały potrzebę przeprowadzania egzaminów wstępnych na uczelniach. Właśnie – w dyskusji o rzekomym potwornym dyskomforcie zdawania dwóch poziomów egzaminu jednego dnia zwolennicy tego argumentu zapominają chyba zupełnie, że przed laty sami siedzieli na maturze pisemnej pięć godzin zegarowych, a po otrzymaniu świadectwa dojrzałości musieli jeszcze przechodzić przez żmudny proces egzaminów wstępnych na uczelni. Składając dokumenty w dwa miejsca niektórzy musieli z dnia na dzień przemieszczać sie kilkaset kilometrów z uczelni na uczelnie, bo egzaminy byly tak zaplanowane.
Rozpoczynając matury z początkiem maja i spełniając żądania maturzystów z Łodzi dochodzimy do absurdu, w którym w szkole przez dwa miesiące nie ma normalnych lekcji, tylko odbywają się matury.
Na kanwie dyskusji o dwóch egzaminach jednego dnia wytacza się ciężkie działa przeciwko nowej maturze w ogóle, tymczasem prawda jest taka, że z armat tych strzela się kulą w płot. Nie znam się na języku polskim i na maturze z języka polskiego, ale w języku angielskim stara matura przy nowej wypada naprawdę blado – była nieprofesjonalna, nieobiektywna, nieporównywalna.
To nieprawda, że „na egzaminie maturalnym marnuje się potencjał intelektualny zdolnych uczniów”. Wbrew ciągłemu utyskiwaniu na rzekomo zabijający kreatywność mityczny klucz, nowa matura pozwala wykazać się kreatywnością, nie daje możliwości wykazywania się jedynie przy pomocy powielania szablonów, daje maturzyście olbrzymie pole do popisu, a kryteria oceniania i sposób pracy w zespole egzaminatorów pozwalają docenić wypowiedzi wybitne i nieszablonowe. Zadania egzaminacyjne i cały arkusz są przemyślane i dopracowane, czego nie dało się czasem powiedzieć o starej maturze.
W dyskusji pod wpisem Pana Darka kwestionuje się profesjonalizm egzaminatorów, warunki i godziny pracy zespołu, a przecież istnieją sprawne i skuteczne mechanizmy, stale zapewnieniające dążenie do głębokiej rzetelności i obiektywizmu oceniania, o czym na starej maturze też chyba nikt nie słyszał. Odnoszę wrażenie, że komentujący rozpowszechniają stereotypy i plotki zasłyszane od kogoś, kto jest sfrustrowany, bo nie przyjęto go do zespołu oceniającego egzamin albo – dzięki wspomnianym właśnie mechanizmom kontrolnym – usunięto go z niego. Dla kogoś, kto od lat uczestniczy w ocenianiu egzaminu maturalnego, większość ich argumentów jest absurdalna i śmieszna, a dodatkowo – jeśli są nauczycielami w szkole średniej – podważa ich zawodowe kompetencje. Szkoda, że zamiast zainteresować się celami i metodami oceniania zewnętrznego, dezinformują swoich uczniów, a przy okazji osoby postronne.
Robert, o którym napisałem na początku, zdeklarował zdawanie matury z pięciu przedmiotów dodatkowych, w tym z języka angielskiego na poziomie rozszerzonym. Ten bardzo zapracowany dwudziestolatek ma firmę zajmującą się produkcją i montażem bram, krat i ogrodzeń, prawo jazdy na samochody ciężarowe, jest pracodawcą. Nie zawsze ma czas przyjechać punktualnie do szkoły, nie zawsze może zostać na zajęciach pozalekcyjnych, nie wydaje mi się, żeby miał ochotę zdezorganizować sobie cały kalendarz, bo jakimś jego rówieśnikom z Łodzi uda się wymusić na Centralnej Komisji Egzaminacyjnej zmianę terminarza matur. Gdybyśmy wszyscy funkcjonowali w myśl zasady „jedno poważne zadanie dziennie”, Robert zajmowałby się w danym dniu albo produkcją, albo transportem, albo montażem bramy, albo szedłby do szkoły, tymczasem jemu udaje się pogodzić te rzeczy, a czasem zrobić jeszcze więcej. Ja też powinienem się mocno zastanowić nad tym, co na co dzień robię. W jednym z komentarzy pod wpisem Pana Darka pada ironiczne pytanie:
„Rozumiem, że nie będziecie potem oczekiwać od chirurga zajęcia się dwoma pacjentami w ciągu dnia, od taksówkarza dwóch kursów i wybaczycie urzędniczce w okienku przerwę na kawkę po co drugim petencie, a nauczycielowi, że nie pojawi się na wywiadówce po lekcjach – to takie męczące!”