Śmierć pod krzyżem

Monumentalny, oryginalnej konstrukcji krzyż poświęcony Janowi Pawłowi II w wiosce Cevo na północy Włoch, przygniótł wczoraj i zabił dwudziestojednoletniego Włocha. Stojący nieopodal papieskiego pomnika krzyż był wygięty w łuk i pochylony, a mocowanie ze stalowych lin utrzymywało go w stabilnej pozycji. Wisząca na krzyżu figura Chrystusa Zbawiciela ważyła 600 kilogramów, a instalacja została pierwotnie przygotowana na papieską pielgrzymkę do miasta Brescia w 1998 roku, a następnie w 2006 roku przeniesiona w malownicze miejsce, które stało się świadkiem wczorajszej tragedii.
Ofiara zawalenia się krucyfiksu, Marco Gusmini, mieszkał przed śmiercią przy ulicy Jana XXIII.
Fakt, że zarówno Jan XXIII jak Jan Paweł II mają być w najbliższą niedzielę kanonizowani, osobie niewierzącej dość łatwo uznać za zwykły przypadek.

Lekcja na rozstanie

Po wystawieniu ocen są dwa rodzaje lekcji z klasami, które kończą naukę, klasami prawie że absolwentów. W ostatnich tygodniach zaznałem właśnie dwóch takich skrajnie odmiennych przypadków.
Jedną klasę uczyłem tylko w tym roku szkolnym, przejąłem ich po koleżance. Nigdy nic między nami nie zaiskrzyło, byli bierni i mierni, jak tylko ich sklasyfikowałem przestali się pojawiać w ogóle. Tuż przed maturą ustną nagle kilka osób przyszło niby to poćwiczyć, ale tak poza tym to zawsze się tylko urywali, wymigiwali od nauki i ciężko się było z nimi w ogóle dogadać.
W drugiej klasie uczyłem przez całe trzy lata i bywało różnie. Nie byli jacyś szczególnie dobrzy, klasa jak klasa. Byli zróżnicowani. 24 bardzo różne pod każdym względem osoby. Ale na ostatniej lekcji, już dawno po klasyfikacji, zjawiło się 19 osób. Podręcznik już skończony, lekcja na luzie, a oni jednak dobrze się bawili właśnie tym, by w ostatnim tygodniu nauki jeszcze coś z tego angielskiego zrobić. Układaliśmy komiksy po angielsku, rozmawialiśmy. Przypominali mi o jakichś wydarzeniach z tych minionych lat, kiedy to bardzo mi zaleźli za skórę i kiedy pomiędzy nami trzaskały pioruny. Pytali czy pamiętam takie czy inne zajście. Dziwili się, że nie pamiętam czegoś, co dla nich jest przedmiotem anegdot do tej pory.
Rozmawialiśmy o nieporozumieniu między nimi a koleżanką nauczycielką, która tego dnia oskarżyła Dominika o to, że wręczył jej w podziękowaniu za minione trzy lata … kosz na śmieci.
Jest coś magicznego w tym momencie, w którym na dwie minuty przed dzwonkiem otwierasz drzwi klasy, w ktorej przy zasuniętych żaluzjach panuje lekki półmrok, i wypuszczasz tych ludzi, którzy już nigdy nie wrócą na lekcję z tobą, na rozświetlony słońcem korytarz. Niektórzy z nich też to czują, przed wyjściem zatrzymują się na chwilę, energicznie potrząsają ci dłoń i wygłaszają jakieś jednozdaniowe przesłanie, niczym błogosławieństwo na drogę, albo niczym garść ziemi na trumnę…
Takie magiczne rozstania pamięta się przez całe życie. I czasem ta magia bierze się z czegoś bardzo przyziemnego, prostego, albo wręcz wulgarnego. Gdy kiedyś przed laty tak się żegnałem z czterdziestoosobową grupą zawodówki mechanizacji rolnictwa i gdy w upalne, duszne przedpołudnie siedzieliśmy na tej ostatniej w życiu wspólnej lekcji wokół pomnika w parku, dostałem od nich na pożegnanie prezent, który wprawił mnie w osłupienie, ale patrząc w ich szczere oczy zrozumiałem, że nie mogę tego prezentu nie przyjąć. I tak oto wylądowałem z butelką tak zwanego kwacha, czyli wina za 3,50, w garści. I nie wiem jak się czuje ktoś, kto dostaje kosz na śmieci, ale ja na nich się wtedy nie umiałem gniewać.

Ten wpis to odgrzewany kotlet sprzed ośmiu lat. Te wspominki z okazji jutrzejszej uroczystości zakończenia roku szkolnego w klasach maturalnych.

Były Sajgon

Za dwa tygodnie kolejne rozstanie, jakich w życiu nauczyciela wiele, a do których nie sposób się jednak przyzwyczaić. Kolejna partia maturzystów pójdzie w świat i to jak najbardziej dosłownie. Nawet jeśli teraz tego sobie w ogóle nie wyobrażają, za pięć czy dziesięć lat niektórzy z nich będą pić piwo w knajpie na antypodach.
Po latach pamięta się nie tylko o tych najpracowitszych, najpoważniejszych. Równie dobrze tkwią w pamięci ci, którzy kosztowali najwięcej nerwów. I jest to pamięć pozbawiona wszelkiego żalu, wszelkich pretensji. Raczej tęsknota, ciekawość i troska.
Połowa tegorocznych maturzystów z technikum mechanicznego przez większą część szkoły stanowiła istny sajgon. Dopiero od niedawna jest tak, że na naszych lekcjach wszystko chodzi jak w zegarku, rozumiemy się bez powtarzania każdemu tego samego po pięć razy. Z tych denerwujących gnojków zrobili się bardzo przyzwoici, rozsądni i dogadani młodzi mężczyźni, a przez tych kilka wspólnych lat nauczyłem się od nich chyba jeszcze więcej, niż od ich „lepszych” kolegów z grupy lajtowej.
Za miesiąc, rok, trzy lata, będę o Was pamiętać, panowie, i służę pomocą, jeśli będę mógł się do czegoś przydać. Do sprawdzenia CV po angielsku, do pogadania o teściowej albo o niespodziewanej trzeciej ciąży. Jestem do Waszej dyspozycji, chociaż organ prowadzący nie będzie mi już płacić za spędzany z Wami czas.
Bardzo szerokiej drogi!


Ten wpis to odgrzewany kotlet. Panowie na zdjęciu skończyli szkołę 7 lat temu. O dziwo, przypomniałem sobie dzisiaj imię i nazwisko każdego z nich.

Listy Wujka Janka

Wujek Janek był starszym bratem mojego ojca. Zapamiętałem go jako wesołego staruszka z amputowaną nogą, którego czasem odwiedzaliśmy w Łodzi, i o którego pogrzebie zawiadomił nas telegram przyniesiony przez milicjanta. O ile dobrze pamiętam, milicjant mało co nie został przy tej okazji pogryziony przez naszego psa. „Ojciec umarł. Pogrzeb w sobotę” – to brzmiało jak zaszyfrowana wiadomość o wywrotowej akcji Solidarności, nieprawdaż? Pamiętam też, jak wracaliśmy z pogrzebu Wujka Janka do sparaliżowanej rozruchami sierpnia 1980 Częstochowy.
Dzisiaj moje kuzynki z Łodzi dostały śliczną pamiątkę po Wujku Janku. Listy, jakie pisał do Rodziców (czyli moich Dziadków) w latach 1947-1949. To wprawdzie rodzinna pamiątka, ale wydaje mi się, że może być ciekawą lekturą dla każdego, kto tęskni za lekcjami kaligrafii albo zastanawia się nad tym, jak to było, kiedy nie było internetu, mediów społecznościowych, telefonów (nie tylko komórkowych)…
Zeskanowałem te listy i upubliczniam je, wkrótce wrzucę także listy mojego Ojca z wojska, z tego samego okresu.

Byli uczniowie, byłe uczennice

Damian jako uczeń wydawał się być takim normalnym gościem. Jednym z wielu. Z angielskiego przeciętniak, taki pomiędzy dostatecznym a dobrym, nie uczący się nic, nadrabiający miną i pewnością siebie w swoim – niezbyt poprawnym, ale komunikatywnym – mówieniu po angielsku. Ponad przeciętną przystojny, stanowił obiekt westchnień wielu uczennic i był przez dziewczyny adorowany – w klasie, na korytarzu, w internacie. Dawał się zresztą adorować z dużym wdziękiem. Trenował jakieś wschodnie sztuki walki i miał jakiś tam czarny czy inny świadczący o wysokim stopniu zaawansowania pas, przez co stał się w starszych klasach idolem także dla chłopców z młodszych klas.
Ale generalnie lekkoduch, gwiazda. Takie sprawiał wrażenie.
Szkołę skończył i zniknął. Minęło prawie pół roku. We wrześniu widziałem się z wieloma osobami z jego klasy, na początku października znowu zaczęli odwiedzać szkołę, by się pochwalić, jak było w pierwszych dniach na uczelni. Krótkie rozmowy na korytarzu albo na parkingu, szybka wymiana zdań, parę frazesów, życzenia szczęścia…
Na początku listopada, późnym wieczorem, właściwie nocą, podchodzę do komputera, żeby go wyłączyć i iść spać. A tam otwarte okno komunikatora, a w nim nieśmiałe „puk, puk”. Damian. W zupełnie innym mieście, gdzie wynajmuje z siostrami mieszkanie i uczy się, pracuje w nocy jako ochrona jakiegoś budynku. Dwie godziny rozmowy o rodzinie, przyszłości, przeszłości, sensie życia. O tych, którzy rozczarowują, o tych, którzy zaskakują. O tym, co by było, gdyby…
Uczniowie czasami zaskakują. Nie myślałem, że mogę z Damianem rozmawiać tak długo i o takich intymnych rzeczach.
Niespodzianki bywają miłe, jak gdy po latach spotyka się zadbanego faceta, który – chodząc do szkoły – zdawał się wiecznie być pod wpływem jakichś pobudzających prochów. Albo gdy spotyka się elegancką, szczupłą kobietę, która pracuje w dyrekcji dużej ogólnopolskiej firmy, a jako licealistka była nieśmiałym, w dodatku tłuściutkim Kopciuszkiem.
Niezwykle przyjemnie jest pomagać przetłumaczyć C.V. jakiemuś uczniowi sprzed lat i zobaczyć, ile osiągnął – tak w życiu prywatnym, zakładając rodzinę, jak i w życiu zawodowym, zdobywając moc rozmaitych dyplomów, certyfikatów, uprawnień. To nastraja wielkim optymizmem, gdy popatrzy się w to C.V. i przypomni się sobie, że to jest C.V. tego Sławka, który był chudy jak patyk i bardzo późno przebył mutację, a w ogóle nigdy się nie słyszało, żeby powiedział coś głośno i całym zdaniem.
W tym roku minie 20 lat, odkąd zacząłem pracę w szkole, sytuacje tego rodzaju spotkały mnie już i ciągle spotykają. Jeśli faktycznie mam jeszcze pracować przez 25 lat, to idąc na emeryturę będę chyba człowiekiem przepełnionym dumą i szczęściem bardziej, niż jestem to sobie w stanie w tej chwili wyobrazić.

Ten wpis to odgrzewany kotlet sprzed 9 lat.

Odkrywcza łamigłówka

Odkąd aero2 wprowadziło mechanizm weryfikowania użytkowników bezpłatnego dostępu do internetu przez mechanizm captcha, borykamy się wszyscy z trudnymi do odczytania esami – floresami (jeden z wyrazów, które trzeba wprowadzić, jest zwykle faktycznie istniejącym słowem, łatwym do zidentyfikowania, podczas gdy drugi jest bezsensownym ciągiem liter, w dodatku trudnym do odczytania).
A może lepszy jest mechanizm tego samego rodzaju, jaki ostatnio zauważyłem na portalu Orange?

Tylko, tak z drugiej strony, jeden z moich wychowanków maturzystów był przedwczoraj na tyle genialny, że obliczył objętość prostokąta i wyszło mu, że prostokąt ma 34 cm (bynajmniej nie sześcienne) objętości. Stawia to pod znakiem zapytania całą dotychczasową wiedzę geometryczną, jaką udało się naszej cywilizacji zdobyć przez tysiąclecia. Ale stawia też pod znakiem zapytania to, czy wszyscy użytkownicy aero2 umieliby odróżnić sztućce od trzech figur płaskich.

Liberalizm wiedzy

W ubiegłym tygodniu jak zwykle przyszedłem w czwartek rano trochę wcześniej do szkoły z uwagi na dyżur w holu internatu. Są tam wówczas pustki, więc zazwyczaj idę sobie spokojnie do pracowni, robię kawę, włączam przez internet lokalne radio z Londynu i słucham, gdzie to w Londynie i okolicach są korki, a gdzie nie ma.
Na zewnątrz jakaś klasa ogólniaka czeka na lekcję z moją koleżanką w sąsiedniej pracowni, moi panowie z drugiej grupy Technikum Mechanizacji Rolnictwa przychodzą czasem wcześniej, a czasem równo z dzwonkiem. Jeśli są wcześniej, sprawdzają sobie pocztę albo ceny komórek na Allegro. W ubiegłym tygodniu nikogo jeszcze nie było, gdy parzyłem sobie tę moją kawę. I oto robię sobie kawę i słyszę, jak na korytarzu ogólniak rozmawia.
Panie i panowie, chociaż głównie panowie, bardzo podekscytowanymi głosami, prawie że przekrzykując się, mówią po kolei o różnego rodzaju bombach. Jak skonstruować taką, jak taką, jak jeszcze inną. Padają jakieś wzory chemiczne, jakieś tajemniczo brzmiące stwierdzenia o przewodzeniu, o metalach, o reakcjach. Taka bomba za droga? No to taką można zbudować za kilkadziesiąt złotych. Robi się tak a tak. Taka bomba za czasochłonna? To można zbudować w 15 minut. Robi się tak a tak. Ale co, mały zasięg? To robi się tak a tak…
Słucham, słucham… Nie wiem już, gdzie jest korek przy wyjeździe z Londynu. Nie wiem, o czym rozmawiają na 94,9FM w Londynie. Nie umiem też zbudować bomby. Myślę o czymś innym.
Zastanawiam się nad tym, co wolę. Czy wolę mieć uczniów, którzy potrafią zbudować bomby różnego rodzaju, ale ich nie budują, bo nie mają po co, czy uczniów, którzy nie mają pojęcia jak zbudować bombę, ale za pół litra zbuduje im ją kolega z osiedla.
I wolę jednak mieć tych, którzy wiedzą, ale nie mają po co. I dlatego jak uczeń mi mówi „No chyba Cię ch**u po***ało!”, to pytam się „Dlaczego?”, a nie robię afery z formy  wypowiedzi skierowanej pod moim adresem czy z doboru słów. I nieskromnie myślę, że podobna odrobina zdrowego rozsądku przydałaby się możnym tego świata.
Zresztą zauważyłem, że jak parę razy zareaguje się w ten sposób w podobnej sytuacji, to zrozumienie wzajemne mocno wzrasta i te problemy przestają się pojawiać.

Ten wpis to odgrzewany kotlet sprzed dziewięciu lat.

Stan wojenny

Patrzę na hocki – klocki, z których zamki na piasku za środki publiczne próbuje budować Antoni Macierewicz, i zastanawiam się, ile jeszcze naszych wspólnych pieniędzy jedynie słuszna partia wyda na promowanie pseudonauki i jawnej propagandy, nim wszystkim to się znudzi. W ostatnich tygodniach, od aneksji Krymu przez Rosję, z niedowierzaniem słucham, jak odżywają stare, wyciągnięte z szafy trupy, i jak sprawa Ukrainy wschodniej zaczyna być przez poważnych polityków łączona ze sprawą katastrofy smoleńskiej. Jedni straszą dzieci dłuższymi wakacjami, odwołując się dość jednoznacznie do września 1939, inni wiążą śmierć prezydenta Kaczyńskiego z planowanym już wówczas przez Rosję zagarnięciem Krymu, a jeszcze inni domyślają się, że rozbiór Ukrainy został zaplanowany przez Tuska i Putina podczas spaceru po sopockim molo.
Profesjonalizm takich wypowiedzi parlamentarzystów, rządu i mediów, jest porównywalny z tym widocznym na gazetce szkolnej w jednej z rzeszowskich szkół średnich. Można tam przeczytać, że w 1981 roku „powstał” stan wojenny. Tyle, że skutki błędnie sformułowanego równoważnika zdania w szkolnej gazetce są niewspółmiernie mniej groźne, niż potencjalne efekty działania nieobliczalnych polityków, którym marzy się, żeby wojna, jeśli będzie, była prawdziwa.

P.S. Tak, tak, w 1945 odbyły się „konfederacje” w Jałcie i w Poczdamie.